Auteur: Frederik Anseel, Professor management aan de University of New South Wales in Sydney
Uit peilingen blijkt dat het aantal mensen dat AI-tools gebruikt op het werk in twee jaar verdubbeld is, tot zo’n 45 procent van de werknemers. Geen wonder dat ChatGPT de vijfde drukstbezochte website ter wereld is. Maar dat zou je niet zeggen op de werkvloer. Collega’s blijven opvallend stil over hun AI-gebruik. Je ziet geen ChatGPT-rapporten of -prompts over en weer vliegen, geen enthousiaste gesprekken over de tijdsbesparing die AI oplevert. Nee, AI-gebruik blijft opvallend onder de radar. Waarom? Zou je niet een zekere fierheid verwachten van mensen die mee zijn met de nieuwste technologie?
Het verborgen gebruik van AI is een van de voornaamste kopzorgen voor bedrijven – als ze er zich al bewust van zijn. AI-sluikgebruik is een van de fundamentele obstakels die we moeten overwinnen om een echte productiviteitssprong te maken in onze economie. Er zijn drie redenen waarom mensen liever zwijgen.
JOBS SCHRAPPEN:
De eerste reden is paradoxaal genoeg de productiviteitswinst. Veel mensen ervaren dat lastige taken, die hen vroeger uren kostten, met ChatGPT slechts enkele minuten duren. Enkele e-mails beantwoorden, een rapportje of analyse genereren of een samenvatting maken… Opgeteld over een week is er een tijdwinst van enkele uren. Maar wie krijgt die tijdwinst? Voorlopig zijn dat de individuele medewerkers. Maar wat als de werkgever lucht krijgt van de tijdsbesparing? Die overweging doet veel mensen aarzelen. Het gevaar is dat bedrijven de rekening maken en ofwel mensen meer werk geven ofwel jobs schrappen. Je ziet wereldwijd al een knip in jobs in consultancy, marketingbureaus, technologiebedrijven en advocatenkantoren.
De tweede reden is de dreigende toon van bedrijven over privacy en veiligheid. Veel mensen zijn verward over wat mag en wat niet mag. Ze kiezen het zekere voor het onzekere. ChatGPT wordt gretig gebruikt in de privésfeer. Veel mensen verkiezen de vrijheid, blijheid van gratis chatbots thuis boven de regulering van hun bedrijf.
Een recente reeks studies toont aan hoe complex het psychologisch probleem is. In bedrijven is de aanbeveling: ‘Wees transparant en zeg altijd duidelijk waar je AI gebruikt hebt.’ Maar onderzoek toont aan dat wie transparant is net het vertrouwen verliest. Mensen vinden een collega minder betrouwbaar als hij opbiecht dat hij ChatGPT heeft gebruikt.
AI-adoptie is eerder een psychologisch dan een technologisch probleem. Bedrijven die op zoek zijn naar productiviteitswinst moeten eerst het vertrouwen winnen van hun medewerkers. Die wantrouwen niet noodzakelijk de AI-technologie, maar wel hoe de werkgever en collega’s die zullen gebruiken. Mensen willen zekerheid dat hun tijdwinst niet uitgebuit zal worden, dat ze niet afgestraft worden als ze experimenteren met AI, en dat ze niet scheef bekeken worden als ze AI gebruiken om hun werk beter te doen. We moeten AI-sluipgebruik dringend uit de schaduw halen.
Zoek jij een finance expert die graag de mouwen opstroopt?
Wij vinden snel de juiste captain voor jouw uitdaging.